مزایا و معایب بازی‌های فکری رومیزی

در این مطلب، به صورت کلی اطلاعاتی درباره مزایا و معایب بازی‌ فکری را در اختیارتان قرار می‌دهیم.

تاریخچه بازی‌های فکری رومیزی

شواهد حاکی از این است که بازی‌های رومیزی از هزاران سال قبل مورد توجه بسیاری از افراد در گروه‌های سنی مختلف قرار گرفته‌اند. در کل، بازی‌های رومیزی قدمت زیاد و چندین ساله دارند. بازی‌های استراتژیک مانند تخته نرد در حدود ۱۳۰۰ سال قبل از میلاد توسعه یافته‌اند. انجام بازی‌های فکری رومیزی در گذشته با هدف سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت صورت می‌گرفت. اما امروزه، افراد با انجام بازی‌های فکری می‌توانند از مزایای مختلفی نیز بهره‌مند شوند. اما شاید این سؤال شما نیز باشد که قدیمی‌ترین بازی رومیزی کدام است؟ از قدیمی‌ترین انواع بازی‌های رومیزی که نیازمند به کارگیری قوه تفکر بوده است، می‌توان به سنت (Senet) اشاره کرد. این نوع بازی در هزاران سال قبل، طراحی شده است و از محبوب‌ترین انواع بازی‌های فکری و رومیزی محسوب می‌شود. به مرور زمان و با گسترش تکنولوژی، روند تولید و طراحی بازی‌های فکری رومیزی نیز توسعه پیدا کرد. امروزه، انواع بازی‌های فکری رومیزی در ژانر‌های مختلف و برای تمام گروه‌های سنی طراحی شده‌اند.

از مزایای بازی‌های فکری غافل نشوید!

به خاطر داشته باشید که گنجاندن بازی‌ها در زندگی روزمره فرزندانتان، فقط برای سرگرمی آن‌ها نیست؛ بلکه تجربه یادگیری را برای آن‌ها فراهم خواهید کرد! بازی‌ها می‌توانند نحوه برقراری ارتباط و حل مشکلات را به کودکان آموزش داده و حتی مهارت‌های حرکتی و رشد ذهنی آن‌ها را توسعه دهند. بازی‌های فکری برای افراد در هر یک از گروه‌های سنی مفید و اثربخش هستند. ذهن بسیاری از افراد درگیر این است که مزایا و معایب بازی‌های فکری چیست؟ در این بخش از مقاله، مروری کلی به مزایای بازی‌های فکری خواهیم داشت.

بهبود مهارت‌های حل مسئله

آنچه برای والدین کودکان اهمیت زیادی دارد، پیشرفت آن‌ها در دوران تحصیل است. کودکانی که مهارت حل مسئله بهتری دارند، آسان‌تر قادر به انجام تکالیف مدرسه و وظایف خود هستند. از مهمترین فواید بازی‌های فکری می‌توان به بهبود مهارت حل مسئله اشاره کرد که تأثیر بسزایی نیز در عملکرد تحصیلی بهتر کودکان دارد.

 تقویت تمرکز

بازی‌ فکری و بازی آموزشی به افراد کمک می‌کنند تا تمرکز خود را برای مدت طولانی‌تری افزایش دهند. افرادی که تمرکز بیشتری دارند، تکالیف درسی خود را نیز به بهترین نحو انجام می‌دهند. به علاوه، افراد علاقه‌مند به انجام بازی‌های فکری، به دلیل تقویت تمرکز، سخنرانی‌ها را نیز در کنفرانس‌ها با کیفیت بهتری اجرا می‌کنند.

تسهیل یادگیری و تقویت حافظه

همانطور که گفتیم، بازی‌های فکری باعث درگیری ذهن و تقویت حافظه کودکان می‌شوند. به همین خاطر، انجام بازی فکری به صورت مستمر می‌تواند عملکرد تحصیلی کودکان را بهبود ببخشد. کودکانی که بیشتر بازی فکری انجام می‌دهند، مطالب را راحت‌تر در حافظه خود پنهان می‌کنند.

افزایش اعتماد به نفس

افزایش میزان اعتماد به نفس، در موفقیت هر چه بیشتر افراد در محیط کاری، مدرسه و... تأثیر قابل توجهی دارد. افرادی که بازی‌های فکری را انجام می‌دهند، عزت نفس بیشتری پیدا می‌کنند. این دسته از افراد می‌توانند توانایی‌های خود را بهتر شناسایی کرده و به خودشان بیشتر اعتماد کنند. افزایش اعتماد فرد به توانایی‌ها و مهارت‌هایش می‌تواند میزان عزت نفس وی را افزایش دهد.

بهبود خلاقیت

خلاقیت در هر سنی می‌تواند زمینه رشد و پیشرفت افراد را فراهم کند. بازی‌های فکری به کودکان در افزایش خلاقیت کمک زیادی خواهند کرد. مسلماً برای تکمیل هر یک از مراحل بازی، باید راه حل‌ها و استراتژی‌های منحصربه‌فردی به کار گرفته شوند. در نتیجه، تلاش فرد برای بکارگیری استراتژی‌ها و راهکار‌های جدید در حین انجام بازی فکری می‌تواند مهارت وی را افزایش دهد. به خاطر داشته باشید که داشتن خلاقیت بیشتر می‌تواند به بهبود عملکرد شغلی افراد نیز در آینده کمک زیادی کند.

بهبود سلامت روان

بازی‌های رومیزی فکری، راهی مطمئن برای از بین بردن استرس و تقویت سلامت روان هستند. افراد با انجام بازی‌های رومیزی و فکری، آشفتگی ذهن خود را تا حدودی کاهش می‌دهند. در واقع، بازی می‌تواند باعث ر‌هایی ذهن‌تان از افسردگی شده و میزان اضطراب شما را کاهش دهد. به عنوان مثال، بعد از گذراندن یک روز طولانی در محیط مدرسه و کار، انجام بازی فکری با دوستان‌تان می‌تواند در افزایش آرامش و بهبود سلامت روان شما تأثیر قابل توجهی داشته باشد. براساس تحقیقات انجام شده، بازی‌های رومیزی می‌توانند باعث کاهش افسردگی شده و از بروز زوال عقل در افراد مسن نیز جلوگیری می‌کنند.

تحریک هر دو طرف مغز

یکی از مزایای بازی‌های فکری برای کودکان، تحریک هر دو طرف مغز است. کودکانی که زیاد بازی فکری انجام می‌دهند، از هر دو نیمکره خود استفاده می‌کنند. در واقع، این کودکان هم می‌توانند مشکلات را سریع‌تر حل کنند و هم از تفکر کلی نگر بهره‌مند شوند.

بهبود هماهنگی چشم و دست

برخی از کودکان به دلیل مشکل در حفظ هماهنگی بین چشم و دست، در برخی از کار‌ها مانند نقاشی، ورزش یا نوشتن مشکل دارند. یکی از مزایای بازی‌های فکری، بهبود هماهنگی چشم و دست است. بازی‌های فکری به کودکان کمک می‌کنند تا هماهنگی بین چشم و دست خود را تقویت کنند. افراد می‌توانند با انجام مستمر بازی‌های فکری، مهارت‌های خود را در زمینه ورزش، نقاشی و نوشتن بهبود ببخشند.

 توسعه مهارت‌های اجتماعی

انجام بازی‌های رومیزی، امکان توسعه مهارت‌های اجتماعی کودکان و نوجوانان وحتی بزرگسالان را فراهم می‌کنند. افراد با انجام بازی‌های فکری یاد می‌گیرند که قوانین را رعایت کرده و به نظرات دیگران احترام بگذارند. این مهارت‌های اجتماعی برای هر یک از مراحل زندگی آن‌ها در محیط مدرسه، خانه و.... لازم و ضروری هستند. از طریق بازی‌های رومیزی، بازیکنان یاد می‌گیرند که چگونه مشکلات را حل کرده و به شیوه‌ای سازنده با تعارضات برخورد کنند. این تجربیات در بهبود هوش هیجانی و افزایش تاب‌آوری افراد تأثیر قابل توجهی دارند. تاب‌آوری، به توانایی فرد در مقابله با مشکلات و سختی‌ها اطلاق می‌شود. در کودکانی که بازی فکری انجام می‌دهند، بعد از هر بار شکست، میزان تاب‌آوری افزایش پیدا می‌کند.

بازی‌های رومیزی علاوه بر بهبود مهارت‌های شناختی، در رشد مهارت‌های اجتماعی به‌ویژه در کودکان نقش مهمی دارند. برخلاف بازی‌های کامپیوتری انفرادی، بازی‌های رومیزی فرصت‌هایی را برای تعامل چهره به چهره، ارتباط و مشارکت با دیگران فراهم می‌کنند. انجام بازی‌های رومیزی با دیگران مستلزم آن است که افراد به نوبت، قوانین را رعایت کرده و با یکدیگر رقابت سالمی داشته باشند. به علاوه، کودکان بعد از انجام بازی‌های فکری یاد می‌گیرند که چگونه در موقعیت‌های اجتماعی رفتار کرده و ارتباطات مؤثری را تجربه کنند.

کاهش خطر ابتلا به آلزایمر در پیری

یکی از مشکلاتی که با افزایش سن گریبان گیر افراد می‌شود، بیماری آلزایمر است. اما با انجام بازی‌های فکری می‌توان از بروز آلزایمر تا حدودی جلوگیری کرد. در واقع، بازی‌های فکری با تقویت قوه حافظه و تفکر، در پیشگیری از بروز بیماری‌های مرتبط با زوال عقل نقش مؤثری دارند.

بهبود خلق و خو و روحیه

از مزایای دیگر بازی‌های رومیزی می‌توان به بهبود خلق و خو و تقویت روحیه اشاره کرد. به خصوص با انجام بازی‌های فکری چند نفره و گروهی می‌توانید بیشتر خلق و خوی خود را تقویت کرده و استرس‌تان را کاهش دهید. در واقع، تعامل چهره به چهره در حین انجام بازی رومیزی فکری می‌تواند خلق و خو افراد را بهبود ببخشد. انجام بازی استراتژیک می‌تواند باعث کمک به انحراف ذهن و مغز شما از استرس و نگرانی‌های طولانی مدت شود. به خصوص اگر در بازی برنده شوید، احساس بهتری پیدا خواهید کرد. تجربه بازی در کنار دوستان و اعضای خانواده می‌تواند باعث شادی کودکان شود و در نتیجه سطح هورمون‌های دوپامین و سروتونین در آن‌ها نیز تغییر می‌کند. در کل، تغییر سطح هورمون‌های دوپامین و سروتونین با انجام بازی‌های فکری می‌تواند میزان استرس را در کودکان کاهش دهد.

تقویت مهارت ریاضیات

بعضی از بازی‌های فکری، برای تقویت مهارت محاسباتی در کودکان و نوجوانان طراحی شده‌اند. با انجام بازی‌هایی مانند مونوپولی، بازیکن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه سرمایه خود را حفظ کرده و این کار را از طریق عملیات‌های ریاضی انجام می‌دهند. بازی مونوپولی، برای کودکان در سنین مدرسه که به دنبال راهکاری برای تقویت مهارت خود در زمینه مدیریت مالی هستند، بهترین انتخاب است.

معایب بازی فکری رومیزی

والدین باید با مزایا و معایب بازی‌های فکری بیشتر آشنا شوند تا در زمینه تربیت و راهنمایی فرزندشان بهتر تصمیم بگیرند. برخی از والدین تصور می‌کنند که انجام بازی فکری سودی برای کودکان ندارد و فقط باعث اتلاف وقت آن‌ها می‌شود. اما این باور درستی نیست؛ بازی فقط به عنوان وسیله سرگرمی و راهی برای گذراندن اوقات فراغت شناخته نمی‌شود.

 البته، اگر بازی فکری متناسب با سن فرد انتخاب نشود، شاید معایبی را نیز به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، در صورتی که متناسب با سن، بازی فکری را انتخاب نشود، افراد با شکست‌های متوالی مواجه شده و احتمال کاهش عزت نفس آن‌ها وجود دارد. یکی دیگر از معایب بازی‌های رومیزی فکری، هزینه‌ای است که باید برای خرید آن‌ها کنار بگذارید. به خصوص اگر بخواهید بازی‌های محبوب و پرطرفدار را سفارش دهید، باید بیشتر هزینه کنید.

گاهی اوقات نیز میزان رقابت و جدیت در بازی کردن به حدی افزایش می‌یابد که در حین بازی دعوا هم پیش می‌آید و باعث ناراحتی هم‌تیمی‌ها می‌شود؛ چیزی که این روزها با بازی مافیا در محافل مختلف قابل مشاهده است. باید یادمان بماند که این صرفاً یک بازی است و باید لذت بردن از آن هدف اصلی باشد؛ کسی که در کل این مسیر لذت ببرد، خوشحال باشد و سرگرم شود، قهرمان و برنده اصلی میدان است.

معرفی چند بازی فکر پرطرفدار به همراه مزایای آنها

قبل از اینکه بازی فکری مدنظرتان را انتخاب کنید، بهتر است که با پرطرفدارترین گزینه‌ها و مزایای آن‌ها بیشتر آشنا شوید. در جدول زیر، لیستی از بازی‌های فکری پرطرفدار را به همراه مزیت‌های آن‌ها برای شما تهیه کرده‌ایم.

بازی‌ فکری رومیزی؛ بهترین انتخاب برای کودکان اوتیسم و دارای اختلال یادگیری

بازی‌های فکری برای برخی از کودکان دارای کاربرد بیشتر و بهتری هستند. کودکان اوتیسمی و دارای نارسایی یادگیری، جزو این دسته از افراد محسوب می‌شوند که بازی فکری برای آن‌ها بسیار مفید و اثربخش است. اوتیسم یکی از اختلالات ارتباطی است که مشکلاتی را برای کودکان ایجاد می‌کند. مزایای بازی‌های فکری رومیزی برای افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شامل بهبود مهارت‌های اجتماعی، تشویق کودک به تعامل و همکاری، کمک به رشد شناختی و بهبود مهارت‌های حل مسئله و برنامه‌ریزی است. در کل، بازی‌های فکری می‌توانند مهارت‌های حرکتی، هیجانی و ذهنی کودکان اوتیسمی را تا حدودی بهبود ببخشند. بنابراین، اگر کودک اوتیسمی دارید، خرید بازی فکری برای فرزندتان را در اولویت قرار دهید.

برخی از کودکان نیز در زمینه نوشتن نارسایی دارند و دست خط آن‌ها از نظر معلم قابل قبول نیست. معمولاً کودکان اوتیسمی نیز دارای نارسایی‌های یادگیری هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که انجام بازی فکری به دلیل تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی چشم و دست کودکان، تأثیر زیادی در بهبود دست خط آن‌ها دارد. بنابراین، اگر فرزندان‌تان دارای نارسایی یادگیری به خصوص در درس املاء هستند، خرید بازی فکری برای آن‌ها را فراموش نکنید.

سخن آخر

امروزه، والدین به دنبال تکنیک‌هایی برای افزایش مهارت‌های فرزندان خود هستند. مؤثرترین راهکار برای بهبود مهارت‌های ذهنی کودکان، خرید بازی‌های فکری برای آن‌ها است. بازی‌های فکری رومیزی، هر کدام به روش‌های مختلف اجرا می‌شوند. به طور معمول، آموزش بازی فکری رومیزی روی جعبه‌های بازی‌ها درج شده است. کودکانی که بازی‌های فکری رومیزی را انجام می‌دهند، ذهنی خلاق‌تر و متمرکز دارند و مطالب را بیشتر در حافظه خود حفظ می‌کنند. به علاوه، کودکان علاقه‌مند به این بازی‌ها، ارتباطات اجتماعی بهتری را تجربه خواهند کرد و در زمینه حل مسأله و تصمیم‌گیری نیز بهترین عملکرد را خواهند داشت. پس اگر به دنبال سرگرمی مفید و اثربخش برای فرزندان‌تان هستید، خرید بازی فکری رومیزی را در اولویت قرار دهید. البته قبل از خرید بهتر است که با مزایا و معایب بازی‌های فکری رومیزی آشنا شوید که در این مطلب به بررسی آن‌ها پرداختیم. انواع بازی‌های رومیزی و فکری را می‌توانید از طریق سایت فکرآوران و متناسب با سن فرزند خود سفارش دهید. فکر‌آوران، با طراحی بازی‌های خلاقانه، به رشد فکری و تحصیلی کودکان کمک زیادی کرده است.

سؤالات متداول

1. آیا بازی‌های فکری روی خلاقیت افراد نیز تأثیر می‌گذارند؟ بله؛ افرادی که در طول روز و هفته، بیشتر بازی فکری انجام می‌دهند، خلاق‌تر از سایر افراد هستند.
2. بازی‌های فکری می‌توانند در بهبود عملکرد تحصیلی افراد نقش داشته باشند؟ بله؛ بازی‌های فکری با تقویت تمرکز، حافظه و خلاقیت، در بهبود عملکرد تحصیلی تأثیر زیادی دارند.
3. آیا مهارت‌های ارتباطی افراد با انجام بازی فکری تقویت می‌شود؟در صورت انجام بازی‌های فکری چندنفره و گروهی، مهارت‌های ارتباطی افراد نیز تقویت می‌شوند.
4. آیا کودکانی که به بازی فکری علاقه دارند، مهارت بیشتری در حل مسائل و تصمیم‌گیری دارند؟ بله؛ کودکان علاقه‌مند به بازی‌های رومیزی فکری، به دلیل به کارگیری قوه تفکر و خلاقیت خود، مهارت بیشتری در زمینه تصمیم‌گیری و حل مسائل خواهند داشت.
5. مهمترین فواید بازی فکری کدام است؟ از فواید بازی فکری می‌توان به افزایش حافظه، تقویت تمرکز، بهبود مهارت حل مسئله و خلاقیت، اعتماد به نفس بیشتر، پیشگیری از زوال عقل و ارتباطات اجتماعی بهتر اشاره کرد.
6. آیا بازی‌های رومیزی فکری برای اوتیسمی‌ها مناسب هستند؟بله؛ بازی‌های فکری رومیزی، فرصت تعامل، برقراری ارتباط و توسعه مهارت‌های شناختی را برای اوتیسمی‌ها فراهم می‌کنند.